BM SAĞLIKLI YAŞLANMA ON YILI GİRİŞİMİ...

20-01-2025 10:19

Sağlıklı yaşlanma, bireylerin yaşam kalitesini artırmak ve daha uzun, onurlu bir ömür sürmelerini sağlamak amacıyla tüm düzeylerde eylem gerektiren bir süreçtir. Bu kapsamda, Birleşmiş Milletler’in Sağlıklı Yaşlanma On Yılı girişimi, hükümetlerin, toplum liderlerinin ve bireylerin ortak çabasını gerektiren küresel bir hareketi temsil etmektedir.

İbn-i Sina Enstitüsü ve Dünya Yaşlanma Konseyi, bu çabaları desteklemek üzere yereldeki programların geliştirilmesi ve uygulanmasında kritik bir rol üstlenmektedir. Bu makalede, sağlıklı yaşlanmanın temel ilkeleri, yaş ayrımcılığıyla mücadele, bütünleşik bakım modelleri ve uzun dönem bakım hizmetleri gibi başlıca alanlarda DSÖ ve Enstitünün çalışmaları ele alınmaktadır.

1- YAŞLI DOSTU ORTAMLAR

Yaşlı dostu ortamlar büyümek, yaşamak, çalışmak, eğlenmek ve yaşlanmak için daha iyi yerlerdir. Sağlıklı yaşlanmanın sosyal belirleyicilerini ele alarak ve tüm insanların fiziksel veya zihinsel kapasite seviyelerinden bağımsız olarak değer verdikleri şeyleri yapmaya ve onurlu hayatlar yaşamaya devam etmelerini sağlayarak bunları yaratabiliriz. Bu eylem alanı kapsamında, DSÖ, Yaşlı Dostu Şehirler ve Topluluklar için Küresel Ağ'ı desteklemek de dahil olmak üzere, ulusal ve yerel düzeylerde Üye Devletleriyle birlikte yaşlı dostu şehirler ve topluluklar geliştirmek için çalışmaktadır.

2- YAŞ AYRIMCILIĞI İLE MÜCADELE

Yaşlılık ayrımcılığı, insanlara yaşlarına göre önyargı (nasıl düşündüğümüz), önyargı (nasıl hissettiğimiz) ve ayrımcılık (nasıl davrandığımız) anlamına gelir. Her yaştan insanı etkiler ancak özellikle yaşlıların sağlığı ve refahı üzerinde olumsuz etkileri vardır. Bu eylem alanı kapsamında, DSÖ, yaşlılık ayrımcılığı hakkında kanıt üreterek, yaşlılık ayrımcılığıyla mücadele için küresel bir koalisyon kurarak ve başkalarının harekete geçmek için kullanabileceği araçlar ve kaynaklar geliştirerek yaşa ve yaşlanmaya karşı nasıl düşündüğümüzü, hissettiğimizi ve davrandığımızı değiştirmek için çalışmaktadır.

3- BÜTÜNLEŞİK BAKIM

Yaşlı insanlar, fiziksel ve zihinsel kapasitelerindeki düşüşleri önlemek, yavaşlatmak veya tersine çevirmek için kapsamlı bir hizmet setine ihtiyaç duyarlar. Bu hizmetlerin, kişinin ihtiyaçlarını karşılamak (kişi merkezli), farklı sağlık ve sosyal bakım sağlayıcıları arasında koordineli olarak sunulması ve kullanıcıya mali zorluk çıkarmaması gerekir. Bu eylem alanı kapsamında, WHO, kanıt, rehberlik ve kaynak paketleri üreterek Üye Devletlerinin kişi merkezli, entegre bir bakım modelini anlamalarını, tasarlamalarını ve uygulamalarını destekler.

4- UZUN DÖNEM BAKIM

Birçok yaşlı insan fiziksel ve zihinsel kapasitelerinde düşüşler yaşar, bu da artık destek ve yardım olmadan kendilerine bakamayacakları anlamına gelir. Bu insanların işlevsel yeteneklerini sürdürmeleri, temel insan haklarından yararlanmaları ve onurlu bir şekilde yaşamaları için kaliteli uzun vadeli bakıma erişim esastır. Bu eylem alanı kapsamında, DSÖ, evrensel sağlık kapsamının bir parçası olarak asgari bir uzun vadeli bakım paketinin uygulanmasına yönelik uzun vadeli bakımın ulusal durum analizlerini yürütmek için ülkelere teknik destek sağlamak için çalışmaktadır. DSÖ'nün On Yıl 'kolaylaştırıcıları' konusundaki çalışmaları BM Sağlıklı Yaşlanma On Yılı, yaşlılar, aileleri ve toplumlar için dönüştürücü ve olumlu değişime yönelik 'işleri farklı şekilde yapmayı' amaçlayan, hükümetin ve toplumun tamamının katılacağı bir yanıt gerektiriyor. Decade, statükoyu değiştirme çabasına dört 'etkinleştiricinin' entegre edilmesini talep ediyor. Decade Bilgi Platformu, paydaşları bu etkinleştiriciler üzerinde çalışmak üzere bir araya getiriyor ve destekliyor:

“YAŞLILARIN SESİ OLMAK”

DÜNYA YAŞLANMA KONSEYİ

SAĞLIKLI YAŞLANMA PLATFORMU

Yaşlı insanlarla anlamlı etkileşim, On yılın her bir eylem alanı için kritik öneme sahip olacaktır, çünkü onlar hem değişimin aracı hem de hizmet alıcısıdır. Sesleri duyulmalı, onurları ve özerklikleri saygı görmeli ve insan hakları desteklenmeli ve korunmalıdır. İbni Sina Enstitüsü ve Dünya Yaşlanma Konseyi sesleri yükseltmek için yenilikçi metodolojiler kullanarak başkalarının seslerini ve anlamlı etkileşimlerini geliştirmek ve desteklemek yoluyla On yıl için ses ve anlamlı etkileşimi mümkün kılmak için çalışır ve bu sayede On yılın uygulanmasını etkilemeleri için onları güçlendirir.

LİDERLİK VE KAPASİTE GELİŞTİRME

Sağlıklı yaşlanmayı teşvik etmek ve eşitsizliği azaltmak, tüm sektörlerde ve tüm idari düzeylerde etkili yönetişim ve liderlik gerektirir. Kapasite oluşturma, farklı paydaşların yaşlı insanların sağlık ve refah deneyimlemelerini ve insan haklarından yararlanmalarını sağlamak için gereken ilgili yeterlilikleri geliştirmelerini destekler. İbni Sina Enstitüsü ve Dünya Yaşlanma Konseyi küresel bir değişim ajanları topluluğu oluşturmaya yardımcı olabilecek öğrenme fırsatları, mentorluk programları ve diğer araçlar geliştirerek On Yıl için liderlik ve kapasite oluşturmak için çalışır.

PAYDAŞLARI BİRBİRİNE BAĞLAMAK

Farklı sektör ve disiplinlerden paydaşlar bir araya getirildikçe, kaynakları harekete geçirme, öğrenme ve deneyim paylaşma, politika ve somut eylemin yaygınlaşmasını destekleme olasılıkları da artar. İbni Sina Enstitüsü ve Dünya Yaşlanma Konseyi Sağlıklı Yaşlanma Platformu, dijital çok dilli bir işbirliği alanını yöneterek; Sağlıklı Yaşlanma İşbirliğini toplayarak; ve yaşlanma ve sağlık konularını ele alan mevcut ve gelecekteki yapılar ve ortaklıklarla bağlantı kurarak On Yıl boyunca çeşitli paydaşları birbirine bağlamak için çalışmaktadır.

VERİ, ARAŞTIRMA VE İNOVASYONU GÜÇLENDİRMEK

Yaşlı insanlar homojen bir grup değildir ve sağlıklarını ve refahlarını etkileyen sorunları daha iyi anlamak için veriler üretilmeli ve ayrıştırılmalıdır. Verileri ve araştırmaları güçlendirmek, sağlıklı yaşlanmayı teşvik eden ulusal ve yerel eylemleri bilgilendirmek ve yönlendirmek için önemli bir adımdır. İbni Sina Enstitüsü ve Dünya Yaşlanma Konseyi, Yaşlanma Veri Portalı'nı sürdürerek, önceliklendirilmemiş konular için kanıt tabanı oluşturarak ve sağlıklı yaşlanma için bir ölçüm ve izleme çerçevesi geliştirerek On Yıl boyunca verileri, araştırmaları ve inovasyonu güçlendirmek için çalışmaktadır

SONUÇ

Sağlıklı Yaşlanma On Yılı, bireylerin sağlıklı bir yaşama ulaşmasını hedeflemekle kalmayıp, toplumsal dayanışmayı ve dünya genelinde daha kapsayıcı bir yaşlanma anlayışını yerleştirme vizyonuna sahiptir. İbn-i Sina Enstitüsü ve Dünya Yaşlanma Konseyi'nin çalışmaları, bu hedeflere ulaşma yolunda önemli çıkış noktaları sunmaktadır.